Na vrhu brda crvena kuća sa pogledom na Jadransko more i sunce koje zalazi za Ćićarijske planine. Na kapiji se vijori slovačka zastavica. U dvorištu sa četinarom i palmom, sa osmehom dočekuje Miroslava Gržinić, predsednica Matice slovačke u Rijeci.
Ovo je dom kulturnih ali i zabavnih aktivnosti pedesetak pripadnika slovačke zajednice koji žive u Primorsko – goranskoj županiji. Naravno, i ostali su dobrodošli, a i žele da dođu jer ovde vlada lepa atmosfera. Gržinić kaže “Mi smo mala skupina, ali otvorenog srca.”
Ispod krova ove kuće u naselju Hosti, okuplja pevačka, foklorna i dečija grupa. Funkcioniše fotografska, likovna pa i keramička sekcija. Primamljiva je i gastro družina koja sprema slovačka i hrvatska jela. Ponekad se okupe i glumci. Posle proba je obavezno i druženje, uz krčkanje nacionalnih specijaliteta.
“Mi kad se tu okupimo, držimo se zajedno,” priča mi najaktivnija u ovoj zajednici.
Svoj krov nad glavom Matica slovačka u Rijeci je dobila na svoj 27. rođendan, pre dve godine. Kuću je kupila Kancelarija za Slovake u dijaspori, a opremilli su je hrvatski Savez Slovaka, Savez za manjine, Kancelarija za prava manjina, grad i okrug.
U Hrvatskoj se na poslednjem popisu 2021. godine, njih 3.688 se izjasnilo da pripada slovačkoj zajednici. Oni raspolažu sa čak 15 matica. Gržinić kaže da žive dobro, da nisu osetili nikakvu diskriminaciju i da imaju ista prava kao i većinsko stanovništvo.
Dodaje da je razlog dobrom životu to što su naučeni na skromnost. “Kada ne tražite puno toga, srećni se s tim što imate,” kaže sagovornica Storytellera.
No, prirodno je da se neko tu i tamo požali. Kada je pre deset godina Hrvatska ušla u Evropsku uniju cene su porasle, ali sa njima može da se živi, priča nam Gržinić. S druge strane, evropski fondovi su pristupačniji. Olakšano je putovanje, a i više neće morati da se razmišlja o pronalaženju menjačnica na destinacijama u inostranstvu.A u ovoj Matici se putuje dosta. Intenzivno se sarađuje sa ostalim maticama u zemlji, ali i sa zajednicama u Mađarskoj, Francuskoj, Italiji gde su išli na festivale. Najtešnja saradnja ipak je sa zajednicom u Vojvodini gde redovno dolaze. Posetili su Dan nošnja u Laliću, Kobasicijadu u Bačkom Petrovcu, kao i u Pančevo, Kovačicu, Erdevik.
Između ostalog, tu su i likovne radionce za decu i nešto starije / Foto: Matica Slovaka u Rijeci)
Bilo je i Slovaka, koji su prvi put videli Slovačku, baš kroz ovakve kulturno-umetničke aktivnosti, priča nam Gržinić. Iako ima mali broj članstva, slovačka Matica je među najaktivnijima u ovoj jadranskoj oblasti.
“U prvom polugodištu imali smo 22 aktivnosti,” kaže nam organizatorka ovih događaja.
Rijeka je multikulturalna sredina sa nešto više od sto hiljada duša. Najbrojnija manjina su Srbi kojih ima oko pet ipo hiljda, zatim slede Bošnjaci i Italijani sa oko hiljadu ipo građana, pa Slovenci i Albanci sa po 500 glava. Tu su i Mađari, Česi, Crnogorci, Romi, Makedonci, Rusini, a ima i Ukrajinaca, Rusa i Nemaca. Njihova udruženja međusobno sarađuju, ali svima nedostaje mlađe članstvo.
“Nema smisla otvarati razred samo za petoro dece,” objašnjava predsednica matice.
Zato manjinska deca u Rijeci uglavnom nastavu uče po modelu C, gde je nastava na većinskom i dodatnih dva do pet časova na kojima se osim maternjeg jezika, uči i o istoriji, geografiji, muzici i likovnoj umetnosti te kulture. Model A podrazumeva kompletnu nastavu na manjiskom jeziku, dok model B izvodi priodne na većinskom, a društvene nauke na manjinskom jeziku.
Pridaj komentár & Dodaj komentar